Na kuli ziemskiej jest około 400 gatunków ostrokrzewów- Ilex. Uprawiane są ponadto bardzo liczne odmiany ogrodowe. Należą one do rodziny ostrokrzewowatych- Aquifolianceae. Są wśród nich gatunki o liściach opadających przed zimą i zawsze zielone. Chętniej są uprawiane te, o liściach trwałych, które są sztywne, skórzaste, ciemnozielone i na wierzchu przeważnie intensywne i błyszczące. Zmienny jest kształt liści o brzegu często falistym z kolczastymi ząbkami. Kwiaty są niepozorne, rozwijają się w maju- czerwcu i u większości gatunków pachną. Owocami są kuliste, krwistoczerwone, czerwone, pomarańczowe lub żółte pestkowce, dojrzewające zwykle we wrześniu i utrzymujące się na roślinach przez całą zimę. Kontrastują one z ciemnozielonymi liśćmi, nadając krzewom niezwykły urok. W Anglii, ale także w innych krajach anglosaskich stanowią tradycyjna ozdobę Świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku.
Ostrokrzewy zawsze zielone wyglądają ładnie w ciągu całego roku, ale szczególnie pięknie w okresie dojrzewania owoców. Gałązki z owocami znajdują zastosowanie w tworzeniu kompozycji bukieciarskich. Odmiany o barwnych liściach, żółtych owocach i wyróżniające się odmiennym niż typowa forma pokrojem, prezentują się bardzo ładnie sadzone pojedynczo. Znoszą częste przycinanie i podobnie jak bukszpan czy cis, służą do tworzenia ciętych żywopłotów oraz do formowania rozmaitych brył geometrycznych i figur. Przydatne są także do uprawy w pojemnikach, dlatego mogą być używane do dekoracji wnętrz.
Liczne walory dekoracyjne ostrokrzewów nie zawsze mogą się u nas w pełni objawić, ponieważ nie są całkiem mrozoodporne i nawet podczas przeciętnych zim mogą być w różnym stopniu uszkadzane. Stosunkowo korzystniejsze warunki klimatyczne istnieją dla nich na Pomorzu Zachodnim, Dolnym Śląsku i Ziemi Lubuskiej. W innych regionach kraju szczególnie starannie należy wybierać im stanowisko, aby było zabezpieczone przed mroźnymi wysuszającymi wiatrami i możliwie o wysokiej wilgotności powietrza. Pomiędzy poszczególnymi osobnikami istnieją jednak duże różnice w odporności na przemarzanie. Zdarzają się okazy stare, drzewkowate. Na przykład ostrokrzew kolczasty- Ilex aquifolium- rosnący na dziedzińcu katedry w Kamieniu Pomorskim ma przeszło 100 lat.
Ostrokrzewy wymagają gleby dość żyznej, gliniasto- piaszczystej, wilgotnej i zawierającej wapń. Wykazują znaczną tolerancję na zanieczyszczone i suche powietrze, zwłaszcza latem.W Polsce najczęściej próbowano uprawiać wspomniany już ostrokrzew kolczasty, który jest bardzo dekoracyjny, lecz wrażliwy na mrozy. Bardziej odpornym ale mało u nas znaczącym jest ostrokrzew amerykański- Ilex opaca- o kolczastych liściach i czerwonych owocach. Na wschodzie Stanów Zjednoczonych tworzy drzewa do 15 m wysokości. Ostrokrzew chiński- Ilex cornuta- zwłaszcza jego odmiana niska „Dwarf Burford”, chociaż nie w pełni mrozoodporna, jest łatwa do zabezpieczenia na zimę. Ma intensywnie błyszczące i łyżeczkowato wypukłe liście. Znaczną mrozoodpornością charakteryzuje się ostrokrzew gładki- Ilex glabra-, zasługujący na rozpowszechnienie. Podobnie jak inne gatunki ma on wiele odmian. Na uwagę zasługuje także ostrokrzew długoszypułkowaty- Ilex pedunculosa- o czerwonych owocach na długich szypułkach.
Ostatnio w naszym kraju coraz popularniejszy staje się ostrokrzew „Meservy” – Ilex meserveae- reprezentowany przez formę męską Blue Prince nie wydająca owoców oraz z ciemnoczerwonymi owocami. Są to krzewy gęsto ugałęzione o mniej lub bardziej matowych liściach. Odznaczają się podwyższona mrozoodpornością. Dość wytrzymały Ilex crenata tworzy niskie, gęste krzewy o małych liściach bez kolców i granatowoczarnych owocach.
Wydaje się, iż warto zainteresować się również gatunkami o liściach opadających przed zimą. Są nimi np. ostrokrzew okółkowy- Ilex verticillata- i piłkowany- . Ich bezlistne zimą krzewy mienią się czerwienią niezliczonych owoców. Wszystkie ostrokrzewy są roślinami trującymi!